In de Rotterdamse haven komen twee grote uitdagingen samen: de overstap naar duurzame energie én de overgang naar een circulaire grondstoffenketen. De veranderingen waar de havenbedrijven voor staan zijn essentieel voor de nationale klimaat- en circulaire doelen en de strategische autonomie van Europa. Voor de Week van de Circulaire Economie sprak Bluecity daarom met Anne-Marie Spierings, programmadirecteur Economische Transitie bij Deltalinqs (ondernemersvereniging van de Rotterdamse havenbedrijven), én Rotterdamse Klimaataanjager Haven en Industrie voor de gemeente Rotterdam. Het originele en volledige interview werd gepubliceerd op Bluecity.nl, en is hier te vinden.

Grote uitdagingen en kansen op het gebied van duurzaamheid

Wie het nieuws heeft gevolgd, kan het niet zijn ontgaan. Het zijn roerige tijden voor de chemie en maakindustrie in Nederland vanwege stijgende energiekosten en een markt voor biobased en circulaire producten die op zich laat wachten en nog altijd niet kan concurreren met virgin materialen. De bedrijven in de Rotterdamse haven bevinden zich daarmee op het kruispunt van de energie- en circulaire transitie. En dus liggen er grote uitdagingen en kansen.

Verschillende sectoren

De Rotterdamse haven is grofweg opgebouwd uit drie sectoren die elkaar versterken: logistiek & transport, chemie en energie. Daarnaast zijn er diverse kleinere sectoren en veel dienstverlening en toelevering, denk aan afvalverwerkende bedrijven, aannemers, roeiers en loodsen.

• De logistieke en transportsector omvat de containerterminals, de in- en exportstromen (via scheepvaart, vrachtwagens en treinen), opslag en value added logistics (denk aan voorraadbeheer en in- en herpakken van goederen).
• De (petro)chemische sector richt zich op de raffinage en chemische processen waarbij aardolie en steeds meer ook duurzame koolstofstromen worden omgezet in waardevolle producten.
• De energiehaven omvat de import van LNG, waterstof en andere (duurzame) brandstoffen, overslag van kolen, de energiecentrales, opwekking van windenergie (300 megawatt in de haven zelf) en de toekomstige aanlanding van wind op zee. Hier ontstaan ook nieuwe technologieën, zoals elektrolysers en waterstofproductie.

Grootste chemiecluster van Europa

In dit gesprek ligt de focus op de petrochemische sector. Met het grootste chemiecluster van Europa, zijn de volumes koolstof die door het havencomplex stromen enorm. Van schoenen tot zonnepanelen, infuuszakken tot cosmetica: in maar liefst 95% van al onze samengestelde producten zit een stukje petrochemie (bron). Geschat wordt dat een circulaire economie zorgt voor ongeveer 20 procent minder broeikasgassen in de lucht en zo structureel kan bijdragen aan onze klimaatdoelen. De Rotterdamse haven verwerkt 48 Mton ruwe olie per jaar. Als dit helemaal vervangen wordt door circulaire grondstoffen, zou dit ongeveer 21 Mton uitstoot CO2(-equivalenten) besparen aan het einde van de keten, dus bij verbranding van de brandstoffen of de afgedankte kunststof spullen. Een deel van die uitstoot vindt overigens nu niet in Nederland plaats, doordat brandstoffen en (grondstoffen voor) kunststoffen ook volop worden geëxporteerd.

Begeleiden en versnellen van de energie- en grondstoffentransitie

Anne-Marie Spierings is gewaagd aan de opgave in de haven. Sinds juni 2023 is zij Programmadirecteur Economische Transitie bij Deltalinqs, de belangenorganisatie van de bedrijven in de Rotterdamse haven. In deze rol richt zij zich op het begeleiden en versnellen van de energie- en grondstoffentransities. Daarnaast is ze Rotterdamse Klimaataanjager Haven en Industrie. Voor haar aanstelling bij Deltalinqs was Spierings twee bestuursperiodes gedeputeerde van de provincie Noord-Brabant, met onder andere de thema’s energietransitie, circulaire economie en milieu in haar portefeuille. Daarnaast bekleedt ze diverse nevenfuncties, Lid Raad van Toezicht van Milieu Centraal en Lid van de instituutsadviesraad van DIFFER, het Dutch Institute For Fundamental Energy Research. Kortom, ze heeft ruime ervaring in zowel de politiek als het bedrijfsleven, en is een absolute expert op het onderwerp.

Lees het volledige interview hier.